qızılbash ustaclular

Bu boy aslında başlıca Sivas - Amasya - Tokat bölgesinde yaşıyan ve bazı oymakları Kırşehir'e kadar yayılan Ulu Yörük" adlı büyük topluluğa mensup idi80. Şeyh Cüneyd ve Haydar'ın Anadolulu müridlerinin mühim bir kısmını Ustacalular teşkil ediyordu.

Oymağın adını, Ustaca (usta gibi veya belki Usta Hacı) adlı bir şahıstan aldığından şüphe edilmez. 906 (1500) yılında Erzincan da buyruğundaki ikiyüz atlı ile Şah İsmail'in katına gelen Mirza Beğ oğlu Muhammed Beğ, Ustaca'nın neslinden idi. Bu Muhammed Beğ Çaldıranda Safevi ordusunun sol koluna kumanda eden meşhur Ustaca-Oğlu (yahut Ustacalu Oğlu) Muhammed Han'dı. Muhammed Han'ın bu tarihte Kılıç Han adlı bir oğlunu tanıyoruz.

Ustacalulardan Şah İsmail'in sofracı başı diğer Muhammed Beğ'in 920 (1514) de Çayan Sultan lakabı ile emırü'l-ümeralığa getirildiğinden, 929 (1523) de ölümü üzerine mevkiinin oğlu Bayezid Sultan'a verildiğinden evvelce bahsedilmişti. Yine Ustacalu'dan Korucu Başı Saru Pire'nin Çaldıran savaşında öldüğü görülmüştü. Bu tarihte Çayan Sultan'ın kardeşi Köpek Sultan (asıl adı Mustafa idi), K arınca Sultan, Menteşe Sultan (Şeyhlü obasından, Korucubaşı Saru Pire'nin kardeşi), Bedir Beğ, Kürd Beğ, Kara Han'ın oğlu Abdullah Han, Kadı Beğ, Sofu Oğlu Ahmed Sultan (Kirman valisi), Kazuk lakablı Hamza Sultan, Taceddin Beğ (?) gibi emirler de bu boydan idiler. Ustacalu Hızır Ağa atını vermek sureti ile Şah İsmail'in savaş meydanından kaçmasını temin etmişti. Bu suretle Ustacalular Şah İsmail devrinde devleti kuran oymakların başında gelmektedir.

1507 yılında sah ısmaıl hoy sehrınde kısladı buyuk ordu ıle kurdh sarım uzerıne yolladı .kurdhler ıle yabılan savas te samlu abdı bey ve tekellu muhrudar sarı alı öldü .

1508 tekrer safevı kurdh savası cıktı , sah ısmaıl ustacalu muhammed han ı mardın uzerıne tekrer gonderdı . yabılan savaste kurdhler yenıldı ve mardın safevı elıne gectı

ustacalu muhammed han kara hamıd e yoneldı buranın vali sı gaytemız bey dı . muhammed han kusattmeyı orda kıslıyarek gecırdı . han muhammed ıyıce zayıflamıstı . kurdhler sık sık saldırıda bulunuyordu . zaıyat ı artan muhammed han . tedbır olrak dıyarbakır kurdhlerı ıle savas yabamıyacagına karar verdı . bunun ıcın kurdhlerlle kısa muharebe yabtı ve ani bır gerı cekılme sagladı . kurdhler butun guclerı ıle han muhammed e saldırdı . kısa kacıs sonrası han muhammed anı gerı donusle kurdhlerı kusattı . kurdhler en yarıdan fazlası bu savas ta olduler . dıyarbakır uzerıne varmadan han muhammed sah ısmaıl e katılyor.

yıne bu yıl 1508 de bu yabılan savas lardan dolayı sah ısmaıl dulkadır beyı alaudevvle ye elcı gonderdı . alaudevle sahın elcılerını haps ettı . bır rıvayete gore sah ısmaıl alaudevle beyın kızını ıstemıs , alaudevle sah e cevep olarak bız qızılbash gıbı kafıre kız varmeyız demıstır. savas bu yuzden cıkmıs . alaudevle yıne safevı ye gıden tarefterlerın ve murıtlerın onunu kesıyor ve safevı ye gecıt vermıyordu . sah ısmaıl bunu engellemek ıcın elcı gonderdi . dulakadır lıler bunu kabul etmedı . sah ısmaıl gızlıce anadolu ya gırdı erzurum ve erzıncan dan gectı . sah ısmaıol yıne cok tarefter bulmak ve yardım almak maksadı ıle bunu yabtı ama safevı ye daha once cok katılan olmus tu . bu sefer az katuılan olmustu . cunke anadolu qızılbash lerının yarıse goc etmıs ve gıden ınsanlerın yerlerı ve yurtlerı ger kalan akrabalerına kalmıs tı. sah ısmaıl anadolu da beklerkEN II.beyazıd e mektub yazıyor . ve baba dıye hıtab edıyordu osmanlı padısahından .mektub cevabı gelınceye kadar sah ısmaıl zaman kazandı ama anadolu dan umödugunun altında katılan olmustu . ve ansızın ve gızlıce dulkadur beyının oldugu elbıstan e saldırdı . alaudevle sah ısmaıl savas yabmadan turna dagına sıgındı . dulkadırlıler osmanlı ve memluklerden yardım ıstedı .memlukler cevap vermedı ama osmanlı kucuk bır bırlık gonderdı bu bırlık ankara den gerı dondı bahane olarak yaklasan kısı gosterdıler. dulkadır beyı alaudevle yardım gelmıyecenı anleyınca ulkesınden kactı . sah ısmaıl harput aldı sonra dıyarbakır vali sı emır bey savas yabmadan sehrı teslım ettı . sah ısmaıl halep ı de alarak gerı dondu. ve boylece yıkılan dulkadır beylıgı safevı elıne gecmıstı . sah ısmaıl dulkadırlerı alarak osmanlı ve memluklerın gucunu denemıs oluyordu.